در ایران عزیز اسلامی مدل‌های کیفیت و جایزه ملی مرتبط با آن سابقه‌ای نزدیک به دو دهه دارد، طرح جایزه ملی کیفیت ایران در تاریخ ۱۵/۳/1381 در اجلاسیه یکصد و دومین شورای عالی استاندارد ایران به تصویب رسید و به سازمان ملی استاندارد ایران جهت اجرا ابلاغ گردید و در پی ابلاغ مصوبه فوق، شورای سیاستگذاری جایزه ملی کیفیت ایران، کمیته فنی و دبیرخانه این جایزه در سازمان ملی استاندارد ایران تشکیل گردید، قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، سازمان ملی استاندارد ایران را مرجع رسمی تعیین جایزه ملی کیفیت و برگزاری مراسم مربوط و اعطای جایزه مزبور در کشور قرار داده است، در 4 دوره از مدل غیربومی (اروپایی) برای جایزه ملی کیفیت ایران آن استفاده‌شده بود و در سنوات بعد(12 دوره) مدلی اقتباسی به‌صورت تلفیق مدل‌های غیربومی مبنای عمل قرارگرفته بود که این امر بهره گیری از تجربیات ارزشمند جمهوری اسلامی در مدل را نادیده گرفته بود. ازاین‌رو با استقرار دولت مردمی سیزدهم و در دوران تحولی سازمان ملی استاندارد ایران پس از 2 سال وقفه در برگزاری جایزه ملی کیفیت ایران به دلیل پاندمی کرونا، بازنگری در ساختار جایزه و مدل مبنای جایزه ملی کیفیت ایران به‌عنوان پیشران‌های نیل به اهداف الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و نیل به تمدن نوین اسلامی متناسب با آرمان‌های انقلاب مقدس اسلامی ایران در دستور کار سازمان ملی استاندارد ایران قرار گرفت.
مدل کیفیت جهان اسلام مبتنی بر دانش تخصص روز، مبانی فکري اسلام و ارزش‌های بنیادین انقلاب اسلامی، اسناد بالادستی (نظیر بیانیه گام دوم، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، برنامه‌های توسعه کشور و...) با رویکرد بومی و لحاظ نمودن ویژگی‌های فرهنگی، صنعتی، اقتصادي، اجتماعی، زیست‌محیطی و... کشور و همچنین ظرفیت‌های جهان اسلام بااستفاده از نظرات ارزشمند اساتید دانشگاه، نخبگان و صاحب‌نظران حوزه کیفیت کشور و نخبگان درون سازمان ملی استاندارد ایران با صرف بیش از 2500 نفر ساعت کار تخصصی تدوین گردید و بعنوان مدل مبنای اعطای جایزه ملی کیفیت ایران قرار گرفته است.
در این مدل کیفیت خاص مفاهیمی نظیر حکمت در مدیریت، تفکر جهادی، مسئولیت اجتماعی اسلامی، تکلیف گرایی دینی، اخلاق و معنویت سازمانی و... برای اولین بار در معیارها و زیرمعیارهایی مدل آورده شد که در بین سایر مدل های کیفیت بین المللی بی نظیر و وجه تمایز این مدل فاخر می باشد، که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تجربیات ارزشمندی در به کارگیری این مفاهیم وبهره مندی از دستاوردهای آن در بخش های مختلف صنعتی و تولیدی از جمله صنایع دفاعی، زیست فناوری، نانوتکنولوژی، دانش بنیان، صنایع عمرانی و زیر بنایی و... دارد.
مدل کیفیت جهان اسلام پس از طی مراحل بررسی و تایید در در سی و سومین اجلاسیه شورای سیاستگذاری جایزه ملی کیفیت ایران در مورخه 11/11/1401 به تصویب اعضای محترم رسید و در ایام‌الله دهه مبارک فجر و در روز سه‌شنبه مورخه 18/11/1401 در مراسمی با حضور جناب آقای دکتر اسماعیلی رئیس دفتر محترم رئیس‌جمهور، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران و جمعی از اعضای شورای سیاستگذاری جایزه ملی کیفیت ایران، معاونین و مدیران سازمان ملی استاندارد ایران و همچنین خبرنگاران مختلف در سازمان ملی استاندارد ایران رونمایی شد و به‌عنوان مبنای ارزیابی "جایزه ملی کیفیت ایران " قرار گرفت.
شایان‌ذکر است "مدل کیفیت جهان اسلام " با ویژگی‌های ذکرشده قابلیت بکار گیری در سایر کشورهای اسلامی را نیز دارد که به این منظور پیشنهاد ایجاد جایزه مشترک برای کشورهای اسلامی با محوریت مدل کیفیت جهان اسلام توسط جمهوری اسلامی ایران به موسسه استاندارد سازی و اندازه شناسی کشورهای اسلامی (اسمیک) پیشنهاد گردید که در مورخه 12 و 13 سپتامبر سال 2022 میلادی در کارگروه ویژه حاکمیتی اسمیک پیشنهاد داده شد که با حضور 8 کشور عضو کارگروه مطابق با بند 7 مصوبات مورد استقبال قرار گرفته و مقرر گردید که در دستور کار جلسه آتی هیئت‌مدیره اسمیک قرار گیرد.
با توجه به مزین شدن سال 1402 به شعار" رشد تولید و مهار تورم" از سوی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و سیاست های تحولی دولت مردمی ، به منظورگسترش و توسعه اهداف کیفیت و ارتقاء سطح آن در تمامي حوزه‌های توليدي، خدماتي در سطح كشور، رویکرد مشارکت کلیه دستگاه‌های اجرایی در توسعه و پيشبرد اهداف جايزه ملي كيفيت ايران در دستور كار سازمان ملی استاندارد ایران قرار گرفت. اين رويكرد در بند 8 مصوبات یکصد و شانزدهمین شورای عالی استاندارد ایران با ریاست رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید و به منظور تحقق دستور ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران روش اجرایی نحوه برگزاری جوایز کیفیت‌بخشی و شرکت در جایزه ملی کیفیت ایران توسط دستگاه‌های اجرایی تدوین و پس از طی مراحل بررسی و تایید در در 34 امین اجلاسیه شورای سیاستگذاری جایزه ملی کیفیت ایران به تصویب رسید و برای اجرا به سازمان اداری و استخدامی کشور ارسال گردید. استقبال بی نظیر بیش از 430 واحدهای تولیدی و خدماتی کشور از پیاده سازی مدل کیفیت جهان اسلام ،نشان دهنده اهتمام و همراهی بنگاه های تولیدی و خدماتی کشور با تحول خواهی دولت مردمی سیزدهم است و امید به بهبود فضای کسب و کار در کشور است. که خوشبختانه در سال اول استقرار این مدل 150 شرکت توانستند نسب به پیادسازی آن متناسب با ظرفیت خویش اقدام نموده و مجوز حضور در 17 دوره این رویداد را بدست آورند.
اهداف جايزه ملي كيفيت ايران
دستیابی به رشد اقتصادی از طریق کیفیت از مهم‌ترین اهداف کشورها به شمار می‌رود. مصادیق کیفیت به‌طور صریح و ضمنی در برنامه‌های مختلف توسعه مدنظر قرارگرفته است.
در دهه‌های اخیر کیفیت به‌عنوان یکی از اصول برتری رقابت در عرصه‌های بین‌المللی شناخته‌شده است تا جایی که دستیابی و اشاعه فرهنگ کیفیت در تمام سطوح جامعه به‌مثابه یکی از ضرورت‌های توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته مطرح‌شده است.
ازجمله اهداف جایزه ملی کیفیت ایران با رویکرد کیفیت محصول/خدمت مبتنی بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- توجه به معنویت و اخلاق در مدل‌های سرآمدی و تعالی کیفیت در جامعه بر اساس توصیه‌های دین مبین اسلام و در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به‌عنوان جهت دهنده‌ی همه‌ی حرکت‌ها و فعالیت‌های فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه؛
2- تأکید بر تقویت اقتصاد مستقل کشور که مبتنی بر تولید انبوه و باکیفیت و توزیع عدالت‌محور و مصرف به‌اندازه و بی اسراف و مناسبات مدیریتی خردمندانه؛
3- ترویج و فرهنگ‌سازی سبک زندگی و کار اسلامی ایرانی؛
4- ایجاد فضای رقابتی در بخش‌های مختلف کشور اعم خصوص و دولتی؛
5- تقویت اعتماد ملی به کیفیت محصولات داخلی اعم از کالا و خدمات؛
6- فراهم نمودن بستر رشد و تعالی برای تلاشگران کیفیت کشور به‌صورت درست و کاملاً علمی با بهره‌گیری از روش‌های علمی، ابزارها، فنون و استانداردهای به‌روز کیفیت؛
7- کیفی سازی خدمات بخش خصوصی و دولتی در کشور؛
8- تلاش در راستای افزایش کیفیت کالا و خدمات و افزایش بهره‌وری ملی و تقویت اقتصاد مقاومتی در کشور؛
9- تلاش در راستای تحقق عدالت و توازن در کیفیت کالا و خدمات در کشور؛
10- نیل به هدف تولید و ارائه کالا و خدمات باکیفیت در تراز جهانی جهت حضور مؤثر در بازرس‌های بین‌المللی و کسب سهم بازارهای بین‌المللی و نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی و تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
11- افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت کیفیت و ضرورت توجه بیش‌ازپیش به آن در سطح جامعه و جاری نمودن فرهنگ کیفیت در سطح جامعه ؛
12- حرکت به‌سوی نظام مدیریت کیفیت جامع و پايدار با در اختیار داشتن یک روش اجرایی علمی؛
13- امکان خودارزیابی نظام‌مند توسط سازمان‌ها و شناخت نقاط قوت و زمینه‌های قابل‌بهبود با تمرکز و محوریت کیفیت محصول، مقایسه با سایر سازمان‌ها و تشویق سازمان‌ها برای انجام عملیات خودارزیابی؛
14- امکان ارزیابی سازمان‌های کشور بر اساس معیارهای علمی ارزیابی عملکرد با رویکرد مدیریت کیفیت محصول؛
15- امکان شناسایی دستاوردهای موفق سازمان‌ها در زمینه بهبود کیفیت و معرفی آن‌ها به سایر سازمان‌ها به‌منظور الگوبرداری؛
16- ایجاد انگیزه رقابت در سازمان‌ها برای بهبود دائمی کیفیت (کیفیت محصولات و خدمات تولیدی و فرآیندها)؛
17- شناسایی و معرفی سازمان‌های برتر کشور و تائید و ارج نهادن تلاش سازمان‌ها در راستای بهبود کیفیت محصولات و خدمات؛
18- افزایش توان رقابت‌پذیری سازمان‌های کشور در سطح ملی و بین‌المللی و همچنین افزایش سازگاری آن‌ها با بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی؛
19- توجه ویژه به ویژگی‌ها و الزامات اقتصادی حال و آینده کشور و لزوم افزایش کیفیت محصولات و خدمات سازمان در جهت حضور در فضای ملی و بین‌المللی (صادرات) با رویکرد اقتصاد مقاومتی.
20- ایجاد یک مدل مشترک برای نهادینه شدن نظام کیفیت و تعالی در کشورهای جهان اسلام
21- ایجاد یک نظام جامع داده های کیفیت در خصوص سطح تعالی در بخش های مختلف تولید و خدمات که می تواند مبنای قابل اتکایی برای تصمیم گیری مدیریتی در بهبود کیفیت می گردد.
22- بنگاه های تولیدی و خدماتی از یک الگوی مدیریت جامع کیفیت مبتنی بر سیاست های کلان و اسناد بالادستی استفاده نماید.